Czy najlepszy od lat sukces polskiej kinematografii film „Ida” jest wypaczony historycznie?

„Ida”, film który w ostatnim czasie za sprawą licznych nagród zrobił prawdziwą furorę na salonach showbiznesu, otrzymał dzisiejszej nocy dodatkowy power. Była nim kolejna nagroda, ale znacznie większego znaczenia niż poprzednie, właściwie to najważniejsza w światku filmowym, czyli statuetka Oscara. Gala oscarowa organizowana co roku w Los Angeles nagradza najlepsze filmy z całego świata, o czym decydują członkowie Akademii Filmowej, a więc blisko 6 tys. ludzi miło spędzających czas na bankietach organizowanych przez producentów filmowych. W tym roku nagrodzony został w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny „nasz” film „Ida”. Problem w tym czy rzeczywiście film ten jest „nasz” w sensie polski, obiektywnie przedstawiający wszystko tak jak być powinno. Do tej pory w mediach rozpatrywano „Idę” jako świetny film o ciekawej tematyce dobrych zdjęciach, reżyserii, grze aktorskiej itp. Nikt natomiast, przynajmniej ja nie słyszałem, nie poruszył drugiego dna „Idy”, jeśli takowe w ogóle jest. Nie oglądałem filmu więc nie wiem czy krążące od pewnego czasu w sieci informacje mają pokrycie w faktach. No ale mamy demokrację więc nie tylko warto pytać, ale nawet trzeba, zwłaszcza jeśli mogą być pewne niedociągnięcia w tym filmie pod względem historycznym. Mówię o pytaniach-zarzutach wystosowanych przez Redutę Dobrego Imienia – Polską Ligę przeciw Zniesławieniom w formie petycji do Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej pani Agnieszki Odorowicz. Link do petycji: http://acem.citizengo.org/lt.php?c=1109&m=1174&nl=4&s=d3f97ca3c59260c1436217697a85f4d4&lid=16679&l=-http–citizengo.org/pl/15781-w-sprawie-filmu-ida. Według Reduty film „Ida” ma niepokojącą wymowę, a Polski Instytut Sztuki Filmowej jako dofinansowujący produkcję tego filmu powinien spowodować pewną interwencję w związku z zarzutami kierowanymi do producentów. Reduta stwierdza, iż „Ida” ma dwa niedopowiedzenia, których nie można w żadnym razie usprawiedliwić walorami artystycznymi. Są to, cytując Redutę: „Po pierwsze, nie ma wzmianki o tym, że rodzice głównej bohaterki zostali zamordowani podczas okupacji niemieckiej – o Niemcach nie ma w tym filmie ani słowa (!). Widz nie znający historii odnosi wrażenie, że zabójstwa Żydów w Polsce są na porządku dziennym i że historyczne wydarzenie jakim był Holokaust jest zawiniony przez Polaków.

Po drugie – przedstawiona w filmie historia mogłaby się wydarzyć, lecz autorzy filmu przedstawiają motywację zabójców rodziców  bohaterki w sposób, w który widzowie zagraniczni odbiorą w sposób niezgodny z prawdą historyczną – że zabójcy działali z żądzy zysku, podczas gdy kontekst historyczny dla widza polskiego jest oczywisty – chodzi o strach przed wykryciem, że ukrywali Żydów przed Niemcami”. W związku z tymi zarzutami organizatorzy petycji wyrażają zdanie, iż „z punktu widzenia prawdy historycznej film ten ma poważne wady”. W celu przeciwdziałania zniesławieniu Polaków Reduta żąda w swojej petycji spełnienia kilku warunków polegających na opatrzeniu filmu „Ida” kilkoma informacjami, które pozwolę sobie zacytować znów w całości: „1. Polska była pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945

2. Niemieccy okupanci prowadzili politykę eksterminacji Żydów.
3. W okupowanej przez Niemców Polsce za ukrywanie Żydów Niemcy karali śmiercią nie tylko tego, który ukrywał, ale także całą jego rodzinę, pomimo to wielu Polaków ukrywało Żydów.
4. W ten sposób zginęły tysiące Polaków oddających życie za sąsiadów i współobywateli Rzeczypospolitej – prześladowanych Żydów.
5. Legalne władze Polskiego Państwa Podziemnego, uznawane przez Aliantów, z całą surowością karały śmiercią przypadki prześladowania Żydów przez tych z Polaków, których zdemoralizowała okrutna i bezwzględna okupacja niemiecka.
6. Instytut Yad Vashem najwięcej tytułów Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata przyznał Polakom”.

Nie jestem jednym z tych Polaków co lubią opluwać to co nasze polskie i bez żadnego zastanowienia zachwycają się tym co obce, zagraniczne. Poruszam jedynie problem „Idy” z punktu historycznego. Jest ważnym, aby polscy producenci, reżyserzy tworzyli nowe ekranizacje z uwzględnieniem obiektywizmu w kontekście przedstawienia historii Polski, zwłaszcza, że na świecie ciężko dzisiaj o obiektywizm pod względem historycznym. Co rusz słychać o kolejnych podręcznikach na zamówienie w Rosji, Niemczech, podważających oczywiste fakty historyczne najczęściej w związku z rolą tych krajów podczas II wojny światowej. Docierają do opinii publicznej nawet spektakularne błędy w Izraelu, gdzie jeszcze kilka lat temu nauczano o polskich obozach zagłady, czy wypaczające historię seriale np. w Niemczech o AK. Wobec tych działań musimy sami zadbać o naszą historię, o jej obiektywne przedstawienie, nawet jeśli czasem przyjdzie nam przełknąć gorycz. Z tego powodu zachęcam drodzy czytelnicy do wypowiadania się, czy widzieliście „Idę” oraz czy słyszeliście o petycji Reduty i jej zarzutach wobec producentów tegoż filmu. Jeśli zarzuty Reduty mają przełożenie na fakty, to musimy reagować na bieżąco, zanim miliony widzów na całym świecie zasiądą do obejrzenia wspomnianej ekranizacji, a następnie wyrobią sobie fałszywy pogląd na polską historię. Z kolei jeśli zarzuty nie znajdują potwierdzenia w „Idzie” to należy się zastanowić nad tym komu zależy na podważeniu wielkiego sukcesu polskiej kinematografii.